 |
|
|
|
Robert Łabuzek
+48501700846
Masz problem z BHP
szukasz odpowiedzi ?
Szybko i gratisowo otrzymasz poradę
zadzwoń lub napisz na maila. |
|
|
Na stronie przebywa obecnie....
|
|
|
|
| |
Czy można pracować w każdym pomieszczeniu?
Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w zakładzie pracy ponosi pracodawca. W związku z tym powinien szczególną uwagę poświęcić pomieszczeniom, w których świadczona jest praca. Wiąże się to z koniecznością zapewnienia warunków odpowiednich do wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników.
Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129, poz. 844 z późn.zm.) – pomieszczeniami pracy są pomieszczenia przeznaczone na pobyt pracowników, w których wykonywana jest praca.
Pomieszczenia pracy dzielą się na:
• pomieszczenia stałej pracy – jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika trwa dłużej niż 4 godziny,
• pomieszczenia czasowej pracy – jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu jednej zmiany roboczej trwa od 2 do 4 godzin.
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników. Pomieszczenia te i ich wyposażenie powinny zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Pracodawca powinien pamiętać, że w pomieszczeniach pracy przeznaczonych na pobyt pracowników należy zapewnić: odpowiednie oświetlenie naturalne i sztuczne, urządzenia utrzymujące odpowiednią temperaturę wewnętrzną w okresie ogrzewczym, odpowiednią (do rodzaju prowadzonych prac) wymianę powietrza, zabezpieczenie przed wilgocią, przed szkodliwymi wyziewami, gazami, pyłami i promieniowaniem oraz przed nadmiernymi stratami i zyskami ciepła, szkodliwymi przewiewami itp. Pomieszczenia pracy powinny być zabezpieczone przed uciążliwymi dźwiękami i drganiami. Pomieszczenia te powinny posiadać także właściwą odporność ogniową oraz spełniać warunki do prawidłowej ewakuacji w razie pożaru lub innego niebezpieczeństwa.
Pomieszczenia pracy, w których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, np. wysoka temperatura, hałas, drgania, promieniowanie, gazy, pyły – powinny być szczelnie oddzielone od innych pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, albo powinny być zastosowane inne rozwiązania zapobiegające przedostawaniu się tych czynników do innych pomieszczeń.
Jeżeli w związku z wykonywanymi pracami wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia pracowników lub pyły niebezpieczne pod względem wybuchowym, to ściany i sufity pomieszczeń pracy należy pokryć materiałem chroniącym przed adsorpcją (tj. gromadzeniem się substancji rozpuszczonych w cieczy lub obecnych w fazie gazowej na powierzchni ciała stałego albo cieczy) i gromadzeniem się pyłu oraz umożliwiającym łatwe czyszczenie lub zmywanie.
Nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których:
• łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy, bądź gdy praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem lub konserwacją urządzeń albo utrzymaniem czystości i porządku,
• mają miejsce procesy technologiczne nie pozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi – bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy,
• jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą.
Usytuowanie i wymiary
Pomieszczenia stałej pracy nie mogą znajdować się poniżej poziomu otaczającego terenu, chyba że rodzaj produkcji tego wymaga, np. w rozlewniach win, w chłodniach itp. Dopuszczalne jest również zlokalizowanie poniżej poziomu otaczającego terenu: pomieszczeń pracy w garażu, kotłowni i warsztatach podręcznych, a także pomieszczeń handlowych, usługowych i gastronomicznych w ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz w obiektach zabytkowych – pod warunkiem zachowania wymagań przepisów techniczno-budowlanych (tj. ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 z późn.zm., oraz aktów wykonawczych do tej ustawy) i po uzyskaniu zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynkach zakładów opieki zdrowotnej, opieki społecznej, oświaty, wychowania i nauki – poziom podłogi powinien znajdować się co najmniej 0,3 m powyżej przyległego terenu. Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy. Tak więc powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach.
Generalną zasadą jest, że na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniu stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi – nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.
Przykład
Czy wysokość pomieszczenia może być obniżana?
Wysokość pomieszczeń, w których występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia (tj. 3,3 m), oraz pomieszczeń, w których nie występują takie czynniki (tj. 3,0 m), może być obniżona w stosunku do wymaganej, w przypadku zastosowania klimatyzacji oraz po uzyskaniu zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie powinna być mniejsza niż 2,2 m – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, a 2,5 m – jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace mogące powodować występowanie substancji szkodliwych dla zdrowia.
Minimalna wysokość pomieszczeń stałej pracy, w których nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia:
3,0 m – jeżeli przebywa w nich więcej niż 4 pracowników,
2,5 m:
– jeżeli przebywa w nich nie więcej niż 4 pracowników i na każdego z nich przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia,
– w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w budynkach mieszkalnych (określonych w Polskiej Normie), a na każdego pracownika przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia,
2,2 m – w dyżurkach, portierniach, kantorach, kioskach ulicznych oraz kioskach usytuowanych w halach dworcowych, fabrycznych, wystawowych i handlowych, a także w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia.
Pomieszczenia stałej pracy, w których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, powinny mieć wysokość nie mniejszą niż 3,3 m.
Kto jest uprawniony do opiniowania projektów obiektów budowlanych, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, pod względem spełniania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy?
W myśl art. 213 § 1 kodeksu pracy – budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jEgo części, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, powinna być wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie uprawnień rzeczoznawców do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, zasad opiniowania projektów obiektów budowlanych, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, oraz trybu powoływania członków Komisji kwalifikacyjnej do oceny kandydatów na rzeczoznawców (Dz.U. Nr 62, poz. 290). Opiniowania projektu dokonują także: rzeczoznawca ds. sanitarnohigienicznych i rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a koszty opiniowania tych projektów ponosi pracodawca.
Podłogi
Podłogi w pomieszczeniach pracy muszą być równe, wykonane z materiału nie wytwarzającego pyłu, odporne na ścieranie oraz nacisk, a także przystosowane do łatwego utrzymania w czystości. Podłogi nie mogą być śliskie, a materiał, z jakiego są wykonane, powinien być złym przewodnikiem ciepła.
W razie konieczności, spowodowanej warunkami technicznymi produkcji, wykonania podłogi z materiału niebędącego złym przewodnikiem ciepła lub gdy przy pracy występuje zamoczenie podłogi – należy w przejściach oraz w miejscach do stania i siedzenia ułożyć podesty izolujące od zimna lub wilgoci albo zastosować inne środki izolujące. Podesty powinny być stabilne, wytrzymałe na przewidywane obciążenia, zabezpieczające przed poślizgiem i potknięciem oraz łatwe do utrzymania w czystości.
Podłogi narażone, w związku z wykonywaną pracą, na zamoczenie należy wykonać z materiału nienasiąkliwego – z odpowiednim spadkiem w kierunku kanałów odpływowych.
Ze względu na bezpieczeństwo pracy podłogi powinny być wykonane z odpowiednich materiałów. I tak, w pomieszczeniach, w których ze względu na rodzaj wykonywanych prac może zachodzić niebezpieczeństwo zapalenia się podłogi – należy ją wykonać z materiału niepalnego lub ognioodpornego. Natomiast w pomieszczeniach, w których w wyniku uderzenia w podłogę może zachodzić niebezpieczeństwo wybuchu od powstających iskier – należy ją wykonać z materiału nie powodującego iskrzenia i nie gromadzącego ładunków elektrostatycznych.
Drzwi
Wymiary otworów drzwiowych w każdym pomieszczeniu powinny być dostosowane do liczby pracowników z nich korzystających oraz do rodzaju i wielkości stosowanych urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków.
Zgodnie z Polską Normą PN- -68/M-78010. Transport wewnętrzny. Drogi i otwory drzwiowe. Wytyczne projektowania – najmniejsza szerokość otworu drzwiowego może wynosić 60 cm, a największa 480 cm. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na pobyt stały ludzi powinny mieć szerokość w świetle co najmniej 0,8 m. Sposób otwierania drzwi z pomieszczeń pracy i z pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinien być zgodny z wymaganiami przepisów techniczno-budowlanych oraz dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
Drzwi rozsuwane należy wyposażyć w urządzenia zapobiegające ich wypadnięciu z prowadnic. Natomiast wahadłowe drzwi i bramy powinny być przezroczyste lub posiadać przezroczyste panele. Drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub ze szkła hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu. Drzwi i bramy otwierające się do góry należy wyposażyć w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu opadaniu. Także wrota bram powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu zamknięciu.
Pomiędzy pomieszczeniami nie powinny znajdować się progi, chyba że warunki techniczne wymagają ich zastosowania. W takim przypadku progi powinny być oznaczone w widoczny sposób.
W pomieszczeniach, w których ze względu na rodzaj wykonywanych prac, może zachodzić niebezpieczeństwo wybuchu lub pożaru – drzwi powinny otwierać się na zewnątrz i prowadzić bezpośrednio:
– w pomieszczeniach znajdujących się na parterze – na otwartą przestrzeń,
– w pomieszczeniach znajdujących się na piętrze – na podesty ogniotrwałych klatek schodowych.
W pomieszczeniach, w których panuje wysoka temperatura, wyjście powinno prowadzić nie bezpośrednio na wolne powietrze, lecz do pomieszczenia o temperaturze pośredniej.
Okna
W pomieszczeniach pracy powinna znajdować się odpowiednia liczba okien, w zależności od rodzaju pracy wykonywanej w tych pomieszczeniach.
Jeżeli względy produkcyjne nie stoją na przeszkodzie, to okna lub świetliki powinny być przystosowane do całkowitego lub częściowego otwierania. Należy wówczas zapewnić możliwość łatwego ich otwierania z poziomu podłogi oraz ustawiania części otwieralnych w pożądanym położeniu.
Okna w budynku powyżej drugiej kondygnacji, a także okna na niższych kondygnacjach wychodzące na chodniki lub przejścia dla pieszych nie mogą mieć skrzydeł otwieranych na zewnątrz (nie dotyczy to budynków wpisanych do rejestru zabytków). Przeszklenie okien połaciowych, których krawędź jest usytuowana na wysokości ponad 3 m nad poziomem podłogi, świetlików oraz dachów w budynkach użyteczności publicznej i zakładów pracy, powinno być wykonane ze szkła lub innego materiału o podwyższonej wytrzymałości na uderzenie.
Szyby w oknach i świetlikach powinny przepuszczać dostateczną ilość światła i być utrzymywane w czystości. Tak więc należy zapewnić dogodny i bezpieczny dostęp do mycia tych okien i świetlików.
Oświetlenie
Jeżeli względy technologiczne nie stoją na przeszkodzie – każde pomieszczenie stałej pracy powinno być oświetlone światłem dziennym. Na stosowanie w takim pomieszczeniu oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca powinien uzyskać zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
Przykład
Czy we wszystkich przypadkach należy uzyskać zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego na stosowanie w pomieszczeniu pracy stałej wyłącznie oświetlenia elektrycznego?
Należy zauważyć, że obowiązek zapewnienia oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy był określony w rozporządzeniu Ministrów Pracy i Opieki Społecznej, Zdrowia, Przemysłu (...) z 6 listopada 1946 r. o ogólnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z 21 sierpnia 1959 r. w sprawie ogólnych warunków higieniczno-sanitarnych w nowo budowanych lub przebudowywanych zakładach przemysłowych, które dopuszczały odstąpienie od tego obowiązku jedynie w związku z rodzajem produkcji (technologii) nie pozwalającym na zastosowanie oświetlenia dziennego. Biorąc pod uwagę fakt, że rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. nie zaostrzyło wymogu zapewnienia oświetlenia dziennego w stosunku do uprzednio obowiązujących w tym zakresie aktów prawnych, a jedynie wprowadziło dodatkowy obowiązek uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego na stosowanie wyłącznie światła elektrycznego (w razie braku możliwości zapewnienia oświetlenia dziennego), należy uznać, że obecnie zgoda ta powinna być uzyskiwana w przypadku projektowania lub zmiany przeznaczenia pomieszczenia stałej pracy bez oświetlenia dziennego.
W celu zapewnienia pracownikom dostatecznego oświetlenia dziennego, a także należytego przewietrzania pomieszczeń – w pomieszczeniach pracy powinna znajdować się odpowiednia liczba okien, stosownie do rodzaju pracy wykonywanej w tych pomieszczeniach. Wielkość powierzchni okien w określonym pomieszczeniu w stosunku do powierzchni podłogi powinna być ustalona na podstawie wnikliwej analizy, uwzględniającej jego przeznaczenie, wysokość, położenie w stosunku do stron świata itp. Stosunek powierzchni okien (liczonej w świetle ościeżnic) do powierzchni podłogi nie może być mniejszy niż 1:8.
Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie PN-71/B- -02380. Oświetlenie wnętrz światłem dziennym. Warunki ogólne. Natężenie oświetlenia dziennego na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac oraz wymaganej dokładności.
Niezależnie od światła dziennego, w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polską Normą PN-84/E-02033. Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
Równomierność oświetlenia na płaszczyźnie roboczej (stosunek najmniejszego natężenia oświetlenia do średniego na danej powierzchni) powinna wynosić co najmniej:
• 0,4 – przy pracy krótkotrwałej oraz w strefach komunikacyjnych,
• 0,65 – przy pracy ciągłej (długotrwałej).
Wartości średnie natężenia oświetlenia na sąsiadujących płaszczyznach roboczych o różnych funkcjach lub na płaszczyźnie roboczej, w stosunku do pozostałej nieroboczej części pomieszczenia, lub na sąsiadujących pomieszczeniach, nie powinny przekraczać stosunku 5:1. Jeśli zatem np. niezbędne natężenie oświetlenia na płaszczyźnie roboczej wynosi 1000 lx, to natężenie w pozostałej części pomieszczenia nie może być mniejsze niż 200 lx, a w przyległym do pomieszczenia korytarzu – nie mniejsze niż 40 lx.
Jeżeli ze względów technologicznych praca jest wykonywana w ciemności (np. ciemnie optyczne), to przy wyjściu z tych pomieszczeń należy zapewnić warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku.
Poniżej przedstawiono (zgodnie z normą PN-84/E–02033) przykłady wartości najmniejszego dopuszczalnego średniego natężenia oświetlenia w wybranych pomieszczeniach pracy i przy określonych czynnościach.
W pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia mogą wystąpić zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, należy zapewnić oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa).
Przykład
W jakich pomieszczeniach powinno być stosowane oświetlenie awaryjne?
Oświetlenie awaryjne powinno być stosowane między innymi:
• w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych oraz przeznaczonych na pobyt ludzi, w których poruszanie się ludzi w ciemnościach może spowodować wybuch, pożar lub inne zagrożenie dla życia lub zdrowia, a także posiadających powierzchnię użytkową ponad 2000 m2,
• w częściach budynków użyteczności publicznej, obejmujących m.in. sale zebrań i audytoria o 300 i więcej miejscach, pomieszczenia handlowe o powierzchni ponad 2000 m2, bankowe sale operacyjne o powierzchni ponad 300 m2,
• w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz na drogach komunikacji wewnętrznej, oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym (tj. elektrycznym).
Średnie natężenie oświetlenia awaryjnego na płaszczyznach roboczych, wymagających obsługi lub decydujących o bezpieczeństwie osób w pomieszczeniach, nie powinno być mniejsze od:
• wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego – w salach operacyjnych i innych pomieszczeniach szpitalnych intensywnej terapii,
• 10-proc. wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego – w pozostałych przypadkach.
Oświetlenie awaryjne powinno pojawiać się nie później niż 0,5 sekundy w pierwszym i 15 sekund w drugim przypadku po zaniku oświetlenia podstawowego.
Przykładowe zaliczenie pomieszczeń (według ich przeznaczenia) do określonych kategorii czynności wzrokowej:
• I kategoria czynności wzrokowej (wielkość szczegółów pracy wzrokowej do 0,1 mm) – oddziały prac grawerskich, przeglądanie tkanin i dzianin, działy produkcji i montażu oraz kontroli przyrządów i mechanizmów wysokiej precyzji itp.,
• II kategoria czynności wzrokowej (wielkość szczegółów pracy wzrokowej od 0,1 mm do 0,3 mm) – narzędziownie w zakładach przemysłu mechaniki precyzyjnej, szwalnie i krajalnie w zakładach odzieżowych; zecernie w zakładach poligraficznych; biura konstrukcyjne i kreślarnie, pracownie projektowe; pomieszczenia laboratoryjne i naukowe, w których wykonywane są czynności precyzyjne itp.,
• III kategoria czynności wzrokowej (wielkość szczegółów pracy wzrokowej od 0,3 mm do 1,0 mm) – narzędziownie w zakładach przemysłu budowy maszyn; kuźnie przeciąganie drutu i działy pras; drukarnie w zakładach poligraficznych; działy przygotowania ciasta i wypieku w piekarniach; laboratoria mikrobiologiczne, serologiczne, analityczne i inne; sale lekcyjne, gabinety naukowe w szkołach i zakładach naukowych; gabinety stomatologiczne itp.
• IV kategoria czynności wzrokowej (wielkość szczegółów pracy wzrokowej od 1,0 mm do 10 mm) – walcownie blach i rur, odlewnie stali, wydziały formierskie i przetopu w hutach; pomieszczenia biurowe i administracyjne; pokoje lekarskie i pielęgniarskie w oddziałach szpitalnych,
• V kategoria czynności wzrokowej (wielkość szczegółów pracy wzrokowej więcej niż 10 mm) – kotłownie, kompresorownie i pompownie; działy oczyszczania i garbowania w zakładach garbarskich; węzły sanitarne w przedszkolach i zakładach opieki zdrowotnej,
• VI kategoria czynności wzrokowej – garaże samochodów; przejazdy, przejścia, schody, korytarze; halle; szatnie, ubikacje, natryski, toalety, umywalnie.
Rodzaje pomieszczeń
Najmniejsze dopuszczalne
lub czynności
średnie natężenie oświetlenia w lx
I. Pomieszczenia przemysłowe
1. Urządzenia technologiczne zdalnie sterowane
50 - Najmniejsze dopuszczalne natężenie oświetlenia w Lx
2. Urządzenia produkcyjne bez obsługi ręcznej w przemyśle hutniczym
50
3. Urządzenia technologiczne sporadycznie obsługiwane ręcznie
100
4. Walcowanie na zimno
100
5. Emaliowanie, walcowanie, tłoczenie, pokrywanie szkliwem, dmuchanie szkła, galwanizacja
200
6. Wyrób akumulatorów, wyrób kabli i przewodów, nawijanie cewek grubym drutem, produkcja rur i drutu
200
7. Kucie i spawanie
200
8. Prace ślusarskie mało dokładne, montaż zgrubny
200
9. Szlifowanie, wytrawianie i polerowanie szkła, produkcja aparatury szklanej
300
10. Prace przy maszynach do obróbki drewna: toczenie, cięcie, piłowanie, frezowanie
300
11. Szpachlowanie, lakierowanie
300
12. Montaż średnio dokładny, np. montaż telefonów i małych maszyn, montaż samochodów
300
13. Miejsca pracy i strefy pracy w rzeźniach, przy dzieleniu mięsa, w mleczarniach, młynach, na instalacjach filtrujących
300
14. Wytwarzanie narzędzi ręcznych i skrawających
500
15. Prace ślusarskie i na obrabiarkach do metali dokładne, montaż precyzyjny
500
16. Lakierowanie i polerowanie samochodów
500
17. Produkcja artykułów delikatEsowych, produkcja cygar i papierosów, kontrola naczyń szklanych, kontrola potraw
500
18. Druk ręczny, sortowanie papieru
500
19. Montaż bardzo precyzyjny: drobnego sprzętu, radioodbiorników i telewizorów
750
20. Produkcja biżuterii
750
21. Szlifowanie szkieł optycznych, szkła kryształowego, szlifowanie ręczne i grawerowanie
750
22. Montaż najmniejszych części i elementów elektronicznych
1000
23. Obróbka kamieni szlachetnych, warsztaty optyczne i zegarmistrzowskie
1000
24. Sprawdzanie wyrobów w przemyśle włókienniczym, kontrola barwy
1000
II. Urzędy, biura, sklepy
1. Pomieszczenia biurowe (w całym pomieszczeniu)
200
2. Powielarnie, fotokopiarnie, introligatornie
200
3. Sale sprzedaży (w całych pomieszczeniach)
200
4. Łatwe prace biurowe z dorywczym pisaniem na maszynie
300
5. Sale posiedzeń, gabinety personelu kierowniczego
300
6. Pokój lekarza, dentysty, higienistki, pokój zabiegowy
– w całym pokoju
300
– na miejscu zabiegów
500
7. Laboratoria i pracownie lekarskie
– w całym pomieszczeniu
300
– w miejscu badań i analiz
750
8. Stała praca na maszynach biurowych
500
9. Pomieszczenia komputerów
500
10. Sortowanie listów, pieniędzy, kasa
500
11. Kreślenie – deski kreślarskie
750
Wentylacja
We wszystkich pomieszczeniach pracy należy zapewnić odpowiednią wymianę powietrza przez zastosowanie wentylacji naturalnej lub mechanicznej, albo łącznie jednej i drugiej. Wielkość wymiany powietrza jest uzależniona od wielkości pomieszczenia, liczby osób w nim zatrudnionych i od rodzaju prac w nim wykonywanych.
Wentylacja powinna zapewnić utrzymanie w pomieszczeniach pracy wymaganej czystości powietrza, temperatury i wilgotności powietrza – zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 17 czerwca 1998 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 79, poz. 513 z późn.zm.) oraz Polskimi Normami, a także przepisami bezpieczeństwa pożarowego.
Niezbędna wymiana powietrza w pomieszczeniach pracy powinna zapewnić:
• w przypadku gdy w pomieszczeniu wydzielają się dwie lub więcej substancji szkodliwych, a działanie każdej z nich na organizm jest inne i niezależne od działania pozostałych substancji – co najmniej ilość powietrza niezbędną do rozcieńczenia do wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia,
• w przypadku gdy w pomieszczeniu wydzielają się dwie lub więcej substancji szkodliwych, a ich działanie na organizm jest analogiczne, lub gdy jednoczesne ich występowanie wzmaga działanie poszczególnych substancji – co najmniej ilość powietrza równą sumie jego objętości potrzebnych do rozcieńczenia do wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia.
W nieklimatyzowanych pomieszczeniach pracy, niezależnie od wymiany powietrza, o której mowa w § 32 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r., powinna być zapewniona stała wymiana powietrza nie mniejsza niż 0,5-krotna w ciągu godziny, przy czym za stałą wymianę nie można uznać wymiany uzyskiwanej wyłącznie w drodze wentylacji mechanicznej.
W związku z tym, że § 32 ust. 1 precyzuje wymagania dotyczące zapewnienia niezbędnej wymiany powietrza w pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia – należy uznać, że obowiązek wynikający z ust. 2 dotyczy takich właśnie pomieszczeń. Nie dotyczy on zatem np. pomieszczeń biurowych, w których nie wydzielają się substancje szkodliwe.
Intencją tego przepisu jest zapewnienie, w czasie przerw w działaniu wentylacji mechanicznej, działania wentylacji niezależnie od energii elektrycznej oraz użycia wyłącznika do jej uruchomienia.
Ponadto powyższy przepis, mówiący o obowiązku zapewnienia stałej wymiany powietrza nie mniejszej niż 0,5-krotnej w ciągu godziny, dotyczący nieklimatyzowanych pomieszczeń pracy, powinien być traktowany jako wskazówka dla projektanta.
Należy zauważyć, że jednym z możliwych do zastosowania rozwiązań może być wykorzystanie przewodów wentylacji mechanicznej do wentylacji pomieszczeń na zasadach wentylacji grawitacyjnej – w czasie kiedy wentylatory są wyłączone z pracy.
Omawiany przepis rozporządzenia jest zbieżny z postanowieniami Polskiej Normy PN-83/B-03430. Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności zbiorowej i użyteczności publicznej. Wymagania. Zgodnie z pkt 4.2 tej normy – w budynkach o wysokości do 11 kondygnacji może być stosowana wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna, a w pomieszczeniach przeznaczonych do pobytu ludzi należy na okres przerwy w działaniu wentylacji mechanicznej zapewnić co najmniej półkrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Z postanowienia tego wynika, że 0,5-krotna wymiana powietrza w ciągu godziny powinna być zapewniona drogą wentylacji grawitacyjnej (w okresie przerwy w działaniu wentylacji mechanicznej).
Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz za pomocą wentylacji nawiewnej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.
Przepływ powietrza wentylacyjnego pomiędzy pomieszczeniami powinien odbywać się od pomieszczenia mniej do bardziej zanieczyszczonego.
Nie należy przyłączać do wspólnych układów wentylacyjnych pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych.
W pomieszczeniu, w którym proces technologiczny jest źródłem miejscowych emisji substancji szkodliwych, w celu zapewnienia w pomieszczeniu wymaganej czystości powietrza należy stosować miejscowe odciągi wentylacyjne współpracujące z wentylacją ogólną.
Przykład
Jaka powinna być zastosowana wentylacja w pomieszczeniach, w których znajdują się substancje trujące lub mogące spowodować wybuch?
W pomieszczeniach pracy, w których możliwe jest wydzielanie się lub przenikanie z zewnątrz dużych ilości substancji trujących lub niebezpiecznych pod względem wybuchowym, powinna być zainstalowana awaryjna mechaniczna wentylacja wyciągowa, odpowiadająca wymaganiom bezpieczeństwa pod względem wybuchowym, łatwa do uruchomienia zarówno od wewnątrz, jak i z zewnątrz zagrożonego pomieszczenia. Wentylacja awaryjna powinna zapewniać co najmniej 10-krotną wymianę powietrza na godzinę.
Wentylacja nie powinna powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń. Zastrzeżenie to nie dotyczy jednak wentylacji awaryjnej. Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
W pomieszczeniach pracy, w których występuje narażenie na mikroorganizmy chorobotwórcze lub znajdują się substancje trujące, cuchnące albo możliwe jest nagłe zwiększenie stężenia szkodliwych substancji, a także w przestrzeniach zagrożonych wybuchem nie powinna być stosowana recyrkulacja powietrza.
Czerpnie powietrza do urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych powinny być zlokalizowane w sposób umożliwiający pobieranie i wyprowadzanie do wentylowanych pomieszczeń powietrza nie zanieczyszczonego.
Czerpnie powietrza i wyrzutnie powietrza zanieczyszczonego należy usytuować poza strefami zagrożenia wybuchem, zachowując między nimi odległość nie mniejszą niż 10 m (w rzucie poziomym), przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana powyżej poziomu czerpni.
Ogrzewanie
Instalacje i urządzenia do ogrzewania budynków powinny umożliwiać dotrzymywanie w poszczególnych pomieszczeniach budynków temperatury obliczeniowej, tj. umownej temperatury powietrza w pomieszczeniu, którą należy przyjmować przy projektowaniu urządzeń ogrzewania do określania obliczeniowego zapotrzebowania ciepła.
Wartości obliczeniowych temperatur w ogrzewanych pomieszczeniach oraz temperatur przy odbiorze oraz warunki ich sprawdzania są określone w Polskiej Normie PN-82/B-02402. Ogrzewnictwo. Temperatury ogrzewanych pomieszczeń w budynkach.
Należy zaznaczyć, że norma ta nie dotyczy temperatur eksploatacyjnych, tj. takich, które powinny być utrzymywane bezwzględnie w pomieszczeniach podczas wykonywania w nich pracy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. – w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, nie niższą jednak niż 14° C (287K). Niższe wartości temperatury mogą występować jedynie w pomieszczeniach, w których ze względu na prowadzone procesy technologiczne nie może być zapewniona powyższa temperatura (np. w chłodniach, w niektórych pomieszczeniach, w których odbywa się przetwórstwo mięsa).
W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18° C (291K).
Przykładowe temperatury obliczeniowe:
• + 5° C – pomieszczenia nie przeznaczone do stałego przebywania ludzi oraz pomieszczenia ogrzewane dyżurnie (magazyny bez stałej obsługi, akumulatornie),
• + 8° C – pomieszczenia nie przeznaczone do stałego przebywania ludzi, w których jednorazowy pobyt osób znajdujących się w ruchu i w okryciach zewnętrznych nie przekracza 1 godziny (kuźnie, hartownie, wydziały obróbki cieplnej, hale sprężarek, pompownie),
• +12° C – pomieszczenia przeznaczone do stałego przebywania ludzi, znajdujących się w okryciach zewnętrznych lub wykonujących ciężką pracę fizyczną (magazyny i składy wymagające stałej obsługi, hale ciężkiej pracy, hale formierni, maszynownie chłodni, sklepy rybne i mięsne),
• + 16° C – pomieszczenia przeznaczone do przebywania ludzi w okryciach zewnętrznych w pozycji siedzącej, bez okryć zewnętrznych, znajdujących się w ruchu lub wykonujących lżejsze prace fizyczne (hale pracy lekkiej, szatnie odzieży wierzchniej, sklepy spożywcze i przemysłowe, zmywalnie i przygotowanie wstępne w zakładach żywienia zbiorowego),
• + 20° C – pomieszczenia przeznaczone do przebywania ludzi bez okryć zewnętrznych nie wykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej (hale pracy siedzącej lekkiej, izby pomiarowe, pokoje biurowe, sale posiedzeń, pomieszczenia do nauki, biblioteki, czytelnie, gabinety dentystyczne i lekarskie bez rozbierania się pacjentów),
• + 25° C – pomieszczenia przeznaczone do rozbierania się lub przebywania bez odzieży (umywalnie, rozbieralnie, szatnie, gabinety lekarskie z rozbieraniem pacjentów).
Ochrona przed hałasem
Pracownicy przebywający w pomieszczeniach pracy powinni być chronieni przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas. Może to być zapewnione m.in. przez stosowanie:
• procesów technologicznych nie powodujących nadmiernego hałasu,
• maszyn i innych urządzeń technicznych powodujących możliwie najniższy poziom hałasu,
• rozwiązań technicznych i organizacyjnych obniżających poziom hałasu w pomieszczeniach pracy, w tym właściwego pod względem akustycznym rozplanowania i zagospodarowania pomieszczenia pracy,
• skutecznych środków ochrony przeciwdźwiękowej i przeciwwibracyjnej.
Na stanowiskach pracy, na których pomimo zastosowania możliwych rozwiązań technicznych i organizacyjnych poziom hałasu przekracza dopuszczalne normy, pracodawca ma obowiązek zapewnić:
• ustalenie przyczyn przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu oraz opracowanie i zastosowanie programu działań technicznych i organizacyjnych mających na celu najskuteczniejsze zmniejszenie narażenia pracowników na hałas,
• zaopatrzenie pracowników w indywidualne ochrony słuchu, dobrane do wielkości charakteryzujących hałas i do cech indywidualnych pracowników, oraz ich stosowanie,
• ograniczenie czasu ekspozycji na hałas, w tym stosowanie przerw w pracy,
• oznakowanie stref zagrożonych hałasem, a także, gdy jest to uzasadnione ze względu na stopień zagrożenia oraz możliwe, ograniczenie dostępu do tych stref poprzez ich odgrodzenie.
W odniesieniu do tych stanowisk pracodawca powinien m.in. zapewnić pracownikom informację o wynikach pomiarów hałasu i zagrożenia dla zdrowia wynikającego z narażenia na hałas i działaniach podjętych w związku z przekroczeniem dopuszczalnych wartości hałasu.
Hałaśliwe procesy technologiczne w zakładach przemysłowych powinny być prowadzone w oddzielnych budynkach lub pomieszczeniach, których zewnętrzne mury zapewniałyby odpowiednią izolację dźwiękową. Obiekty te powinny być odpowiednio izolowane przed dźwiękami przenoszonymi przez powietrze i materiały, a ich wnętrze odpowiednio wytłumione.
Pomieszczenia techniczne i inne, w których znajdują się źródła hałasu i drgań, muszą mieć specjalne zabezpieczenia przeciw- dźwiękowe i przeciwdrganiowe zapobiegające rozprzestrzenianiu się hałasu i drgań poza te pomieszczenia.
Urządzenia i przewody instalacyjne muszą mieć specjalne zabezpieczenia przeciwdźwiękowe i przeciwdrganiowe uniemożliwiające rozprzestrzenianie się hałasu i drgań na konstrukcję budynku.
Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy, ze względu na ochronę słuchu pracownika, określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 17 czerwca 1998 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 79, poz. 513 z późn.zm.).
Wymagania bhp w pigułce
Obowiązkiem pracodawcy jest ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Odnosi się to również do pomieszczeń pracy, które powinny być odpowiednie do wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników. Pomieszczenia pracy dzielą się na pomieszczenia stałej pracy, jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika trwa dłużej niż 4 godziny, oraz pomieszczenia czasowej pracy, jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu jednej zmiany roboczej trwa od 2 do 4 godzin. Pracodawca powinien pamiętać, że w pomieszczeniach pracy przeznaczonych na pobyt pracowników należy zapewnić: odpowiednie oświetlenie naturalne i sztuczne, urządzenia utrzymujące odpowiednią temperaturę wewnętrzną w okresie ogrzewczym, odpowiednią (do rodzaju prowadzonych prac) wymianę powietrza, zabezpieczenie przed wilgocią, przed szkodliwymi wyziewami, gazami, pyłami i promieniowaniem oraz nadmiernymi stratami i zyskami ciepła, szkodliwymi przewiewami itp. Pomieszczenia pracy powinny być także zabezpieczone przed uciążliwymi dźwiękami i drganiami.
Podstawa prawna:
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129, poz. 844 z późn.zm.);
• rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140 z późn.zm.).
Warto wiedzieć
Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniu stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi, nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.
Od 16 grudnia 2002 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690). Tekst rozporządzenia zamieściliśmy w Komentarzach poniżej
|
| |
|
OKRESOWY Dla SŁUŻBY BHP, SZKOLENIE SIP
|
|
|
|
|
|
POZWOLENIA ZINTEGROWANE-HANDEL CO2
|
|
|
|
|
| |
Komentarze