VORTAL BHP
Aktualnie jest 860 Linki i 253 kategori(e) w naszej bazie
WARTE ODWIEDZENIA
 Co nowego Pierwsza 10 Zarekomenduj nas Nowe konto "" Zaloguj 29 marca 2024
KONTAKT Z NAMI

Robert Łabuzek
+48501700846
 
Masz problem z BHP
szukasz odpowiedzi ?
Szybko i gratisowo otrzymasz poradę
zadzwoń lub napisz na maila.

Na stronie przebywa obecnie....

Obecnie jest 13 gości i 0 użytkowników online.

Możesz zalogować się lub zarejestrować nowe konto.

Menu główne


Google

Przeszukuj WWW
Szukaj z www.bhpekspert.pl

JAK ODZYSKAĆ SWOJE NALEŻNOŚCI Autor : bhpekspert
Praca Zaległych należności warto dochodzić w postępowaniu nakazowym i upominawczym.

Gdy przedsiębiorca nie ma możliwości wyegzekwowania długu od swojego kontrahenta, zazwyczaj kieruje sprawę do sądu. Nie musi to być jednak zwykłe postępowanie. Warto skorzystać z takiego, które kończy się wydaniem nakazu zapłaty. Dla przedsiębiorcy jest to bowiem najszybszy sposób uzyskania tytułu prawnego pozwalającego skierować sprawę do komornika.
Postępowanie kończące się wydaniem nakazu zapłaty jest przewidziane przede wszystkim dla takich sytuacji, gdy dłużnik nie płaci np. ze względu na swoją złą sytuację finansową, a nie dlatego, że ma podstawy do kwestionowania roszczenia (np. nie otrzymał zamówionego towaru lub nie chce zapłacić, ponieważ dostarczony towar ma wady).

Rozprawa sądowa - choć pozwala na dokładne zbadanie, kto komu jest winien pieniądze - ma tę wadę, że wymaga czasu i dla przedsiębiorcy może okazać się bardzo kosztowna. Dlatego najkrótszą drogą zaspokojenia roszczenia jest sądowy nakaz zapłaty, a nie uzyskany w wyniku rozprawy wyrok. Procedura kończąca się wydaniem nakazu ma charakter przyspieszony i uproszczony. Rezygnuje się w niej z niektórych cech postępowania sądowego (np. możliwości bezpośredniego odniesienia się do zarzutów strony przeciwnej) na rzecz jego sprawności.
Dokumenty to podstawa

Sąd na podstawie pozwu i dołączonych dokumentów wydaje bez rozprawy i bez wysłuchania dłużnika orzeczenie, w którym poleca mu spełnić określone w pozwie świadczenie. Nakaz zapłaty to dla wierzyciela tytuł egzekucyjny. Dzięki temu - przynajmniej teoretycznie - przedsiębiorca może szybko przystępować do ściągania długów, których istnienie jest na tyle mocno udokumentowane, że nie wzbudzi wątpliwości sądu.

Dlatego przede wszystkim trzeba pamiętać o starannym gromadzeniu wszystkich potrzebnych dokumentów. Trzeba też pilnować terminu przedawnienia, który dla spraw związanych z działalnością gospodarczą wynosi tylko trzy lata. Po jego upływie spełnienie świadczenia będzie właściwie zależne od dobrej woli dłużnika.

Ten sam efekt, różne szczegóły

Instytucję nakazu zapłaty przewiduje art. 3531 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Sąd może obecnie wydać go w dwóch trybach: postępowaniu nakazowym i postępowaniu upominawczym. W obu przedsiębiorca może dochodzić roszczeń pieniężnych. Oba kończą się wydaniem przez sąd nakazu zapłaty. Choć więc efekt jest ten sam, to postępowania różnią się od siebie istotnymi szczegółami. Najważniejszy z nich polega na odmiennym zestawie dokumentów wymaganych w każdym postępowaniu.

Zarówno postępowanie nakazowe, jak i upominawcze rozpoczyna się wniesieniem pozwu przez powoda. Trzeba jednak pamiętać o jednej istotnej różnicy między obydwoma trybami. Przedsiębiorca, który chce, by jego sprawa trafiła do postępowania nakazowego (bo np. nie ma dokumentów wymaganych przy postępowaniu upominawczym albo chce uniknąć przeciągania sprawy z powodu sprzeciwu pozwanego), musi zaznaczyć to w pozwie. W postępowaniu upominawczym nie jest to wymagane; sąd przeprowadzi je z urzędu zawsze wtedy, gdy będą spełnione jego przesłanki (o czym niżej).


W POSTĘPOWANIU NAKAZOWYM

Przedsiębiorca może dochodzić w postępowaniu nakazowym roszczeń pieniężnych albo świadczeń innych rzeczy zamiennych, np. określonych towarów.

Sąd wyda nakaz zapłaty jedynie pod warunkiem, że żądania wierzyciela znajdą potwierdzenie w dołączonym do pozwu (art. 485 ust. 1 k.p.c.):


dokumencie urzędowym,

zaakceptowanym przez dłużnika rachunku,

wezwaniu dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniu dłużnika o uznaniu długu,

zaakceptowanym przez dłużnika żądaniu zapłaty zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.
Nie muszą to być oryginały dokumentów, można posłużyć się odpisami, pod warunkiem że ich zgodność poświadczy notariusz albo występujący w tej sprawie pełnomocnicy (adwokat lub radca prawny).

Nakazy wydawane są również na rzecz banków; wówczas przy dochodzeniu roszczeń bank przedstawia wyciągi z ksiąg bankowych. Potrzebny jest wtedy także dowód doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty (art. 485 ust. 3 k.p.c.)

Nakaz od weksla

Postępowanie nakazowe służy też dochodzeniu wierzytelności wekslowych. Kodeks postępowania cywilnego pozwala uzyskać nakaz zapłaty dla weksla, czeku, warrantu lub rewersu. Aby skutecznie to zrealizować, dokumenty muszą być poprawnie wypełnione, a ich prawdziwość i treść nie mogą nasuwać żadnych wątpliwości. Jeśli weksel nie został wystawiony bezpośrednio na rzecz powoda, a jego prawo do świadczenia nie wynika wprost z tego dokumentu (np. przez indos, czyli umieszczone na papierze wartościowym pisemne oświadczenie jego zbywcy), wówczas trzeba będzie przedstawić także dodatkowe potwierdzenie uzasadniające roszczenia (np. umowę, postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku itp.).

Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się wykonalny, gdy upłynie termin do zaspokojenia roszczenia, czyli dwa tygodnie od doręczenia nakazu. Jeśli dłużnik wniesie zarzuty, to sąd może na jego wniosek wstrzymać wykonanie nakazu (art. 492 ust. 3 k.p.c.).

POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE

Jeśli pozew przedsiębiorcy odpowiada wymogom kodeksowym (patrz ramka), to sąd z urzędu rozważy, czy w postępowaniu upominawczym może zostać wydany nakaz zapłaty. Sąd wyda ten nakaz, jeżeli powód dochodzi tylko roszczenia pieniężnego (art. 498 ust. 1 k.p.c.).

Aby uzyskać nakaz, żądanie powoda musi być dobrze umotywowane i mieć poparcie w dołączonych do pozwu dokumentach. Zgodnie z art. 499 k.p.c. oznacza to, że:


roszczenie nie może być bezzasadne (co ma miejsce wtedy, gdy już z treści pozwu wynika, że z przedstawionych w nim okoliczności powodowi nie przysługuje prawo żądania określonego świadczenia),

przytoczone okoliczności nie mogą budzić wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy (może je wywołać np. niekompletny lub nieprecyzyjny opis okoliczności usprawiedliwiających żądanie),

zaspokojenie roszczenia nie może zależeć od świadczenia wzajemnego,

miejsce pobytu pozwanego musi być znane, a nakaz można mu doręczyć tylko w Polsce.
Przedsiębiorca (lub jego pełnomocnik) podpisuje pozew i dołącza listę załączników. Ponieważ jest to pierwsze pismo w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie zawodu i miejsca zamieszkania (lub siedziby) stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników. W kolejnych pismach wystarczy podawać sygnaturę akt. Pełnomocnik powinien ponadto dołączyć do pisma dokument, który upoważnia go do reprezentowania powoda (art. 126 i 187 k.p.c.).

Co musi zawierać pozew:

oznaczenie sądu, do którego jest skierowany,

imię i nazwisko (lub nazwę) stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,

oznaczenie rodzaju pisma (w tym wypadku - pozew),

określenie żądań, w tym wskazanie kwoty, o jaką spór się toczy,

przytoczenie faktów uzasadniających żądanie oraz dowody na poparcie tych okoliczności.

Który sąd jest właściwy

Powód wnosi pozew do sądu, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jeśli dłużnik ma kilka zakładów, to może poprosić o pomoc lokalne sądy, ale tylko pod warunkiem że działalność konkretnego zakładu ma związek z roszczeniem. W postępowaniu nakazowym przedsiębiorca może także uznać, że wygodniej mu będzie zwrócić się do sądu miejsca wykonania zobowiązania (art. 488 ust. 1 k.p.c.). Jeżeli w postępowaniach nakazowych dotyczących weksli lub czeków pozwano łącznie kilku zobowiązanych, to nakaz może być wydany przez sąd miejsca płatności lub właściwości ogólnej dla akceptanta (np. banku, który ma weksel zrealizować) albo wystawcy (dla weksla własnego lub czeku).

Większość pozwów rozpatrują sądy rejonowe. Dopiero gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 30 tys. zł, właściwy jest sąd okręgowy. Sądy wydają nakazy zapłaty na posiedzeniach niejawnych (art. 4971 ust. 2 k.p.c. dla postępowania upominawczego i art. 4841 ust. 3 k.p.c. dla nakazowego). Oznacza to, że strony najczęściej nie będą na nim obecne. Na posiedzenie niejawne mają bowiem wstęp tylko osoby wezwane przez sąd (art. 152 k.p.c.).

Sąd wydaje nakaz...

Wydając nakaz zapłaty, sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami postępowania. Pozwany może jednak w tym terminie wnieść zarzuty (w postępowaniu nakazowym - art. 491 k.p.c.) albo sprzeciw (upominawcze - art. 502 k.p.c.).

Niezależnie od trybu postępowania nakaz doręcza się jego stronom - w nakazowym wraz z pozwem i załącznikami, a w upominawczym wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o skutkach niezaskarżenia nakazu (art. 491 i art. 502 k.p.c.). Jeśli pozwany skutecznie złoży sprzeciw lub wniesie zarzuty, oznacza to zakończenie postępowania odrębnego i wówczas sprawa trafia do postępowania zwykłego, czyli na rozprawę.

...komornik egzekwuje

Natomiast nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części skutecznie nie wniesiono zarzutów albo sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku (art. 494 ust. 2 k.p.c. dla postępowania nakazowego i 504 ust. 2 k.p.c. dla upominawczego). Oznacza to, że już po dwóch - trzech tygodniach (kodeks mówi o dwóch, jednak trzeba pamiętać, że pisma można wysyłać pocztą, co przesuwa termin o kilka dni) można kierować do sądu wniosek o nadanie nakazowi klauzuli wykonalności. Jej uzyskanie otwiera drogę do egzekucji komorniczej. Klauzulę nadaje sąd, który wydał nakaz, i musi to niezwłocznie uczynić. Nie powinno to nastąpić później niż po trzech dniach (art. 7811 k.p.c.).

Nakazu trzeba strzec jak oka w głowie. Ponownie tytuł wykonawczy można uzyskać dopiero na mocy postanowienia sądu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy (art. 794 k.p.c.). Dla przedsiębiorcy zawsze oznacza to utratę cennego czasu.

...a dłużnik płaci

Klauzula nie jest natomiast potrzebna do zabezpieczenia roszczenia, bo nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym sam w sobie stanowi tytuł uprawniający do dokonania takiej czynności (art. 492 k.p.c.). Zabezpieczenie ma na celu zapewnienie skuteczności orzeczenia i następuje według sposobu wskazanego przez przedsiębiorcę. Najpewniejszy to oczywiście złożenie odpowiedniej sumy do depozytu sądowego. W praktyce trudno oczekiwać, aby uporczywy dłużnik dobrowolnie składał sumy, których płacenia wcześniej unikał. Przedsiębiorca może jednak próbować zapewnić realizację swojego roszczenia innymi sposobami. Ponieważ zabezpieczenia dokonuje sąd, konieczne jest zatem zwrócenie się z odpowiednim wnioskiem. Zarządzenie może polegać na:

zajęciu ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności lub innych praw przysługujących dłużnikowi,

obciążeniu nieruchomości dłużnika hipoteką przymusową lub zakazaniu jej zbywania, jeśli nieruchomość nie ma księgi wieczystej.
Przedsiębiorca ma prawo wskazać, jakiego zabezpieczenia się domaga. Sąd z kolei może na wniosek pozwanego ograniczyć zabezpieczenie według swego uznania.

Ważne formularze
Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że w niektórych sprawach trzeba korzystać z urzędowych formularzy. Dotyczy to przede wszystkim tzw. postępowania uproszczonego, obejmującego należące do właściwości sądów rejonowych sprawy:

o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 5 tys. zł, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi lub gwarancji jakości, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty,

o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu (art. 5051 k.p.c.).
Formularze obowiązują również przy roszczeniach przedsiębiorców - usługodawców lub sprzedawców, jeżeli umowy dotyczą (art. 18711 k.p.c.):

świadczenia usług pocztowych i telekomunikacyjnych,

przewozu osób i bagażu w komunikacji masowej,

dostarczania energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,

dostarczania wody i odprowadzania ścieków,

wywozu nieczystości,

dostarczania energii cieplnej.
Jest to szczególnie ważne dla przedsiębiorców, którzy występują w sprawie jako pozwani. Gdy pozew wniesiono na formularzu urzędowym, również sprzeciw (art. 503 ust. 2 k.p.c.) i zarzuty (art. 493 ust. 2 k.p.c.) należy wnieść na takim druku.

Zmiany pozwu

Czas to pieniądz. Aby więc postępowania nakazowe i upominawcze przebiegały sprawnie, ograniczono w nich możliwość zmiany powództwa. Po wniesieniu pozwu do sądu nie można już występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Kodeks pozwala jednak powodowi - pod warunkiem że w toku postępowania zmieniły się okoliczności - zażądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu innego przedmiotu lub jego wartości. Drugi wyjątek dotyczy sytuacji rozszerzenia żądań zawartych w pozwie o świadczenia za kolejne okresy w sprawach, które dotyczą świadczeń powtarzających się (art. 495 ust. 2 k.p.c.).

Fakty, zarzuty i wnioski dowodowe niezgłoszone w pozwie albo w piśmie zawierającym zarzuty od nakazu zapłaty mogą być rozpoznawane tylko wówczas, gdy strona wykaże, że nie mogła z nich skorzystać wcześniej lub gdy dopiero później mogła się na nie powołać. Powód może jednak przedstawić nowe fakty i dowody w odpowiedzi na zarzuty pozwanego. Musi to jednak nastąpić w ciągu tygodnia od dnia doręczenia mu pisma pozwanego zawierającego zarzuty (art. 495 ust. 3 k.p.c.).

Zarzuty i sprzeciw

Choć nakaz pozwala sądowi rozstrzygnąć sprawę bez osobistego udziału pozwanego, to nie kończy postępowania. Dłużnik może się bowiem bronić, wnosząc do sądu zarzuty (w postępowaniu nakazowym - art. 491 k.p.c.) lub sprzeciw (w postępowaniu upominawczym - art. 502 k.p.c.). Sprawa trafia wówczas do postępowania zwykłego. Dla przedsiębiorców oznacza to głównie konieczność udziału w rozprawie ze wszystkimi tego konsekwencjami - wysłuchiwaniem stron, wzywaniem świadków, możliwością powoływania biegłych itd.

Pismo zawierające zarzuty (sprzeciw) wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. Pozwany musi w nim wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, a także wszystkie fakty i dowody na ich potwierdzenie (art. 493 k.p.c. i art. 503 k.p.c.). Jeśli pozwany złożył zarzuty (sprzeciw) prawidłowo, to sędzia wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich powodowi (art. 495 ust. 1 k.p.c.). Jeśli pozwany wniósł zarzuty (sprzeciw) po terminie lub były one niedopuszczalne z innych przyczyn albo pozwany nie usunął w terminie braków w tych zarzutach, to sąd odrzuci je (art. 494 k.p.c. dla postępowania nakazowego i art. 504 ust. 1 dla upominawczego).

Z kolei jeżeli nakaz zapłaty dotyczy kilku osób, a zarzuty (sprzeciw) wniesie tylko np. jedna osoba, to nakaz traci moc jedynie wobec niej (art. 505 ust. 2 k.p.c.).

Jeśli upłynął termin do wniesienia zarzutów czy sprzeciwu, to można go przywrócić. Pozwany musi jednak dowieść, że nie spóźnił się z własnej winy. Należy również pamiętać, że na złożenie wniosku o przywrócenie terminu przedsiębiorca ma niewiele czasu - tydzień od chwili ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 169 k.p.c.).

Jak uchylić nakaz zapłaty

Również i powód musi uważać na pewne pułapki w postępowaniu. Chodzi głównie o właściwą reprezentację pozwanego. Jeżeli bowiem po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie, to sąd z urzędu uchyli nakaz zapłaty (art. 5021 k.p.c.). Straci na tym oczywiście powód. Dlatego szczególną uwagę należy zwracać na to, by dostarczone do sądu dokumenty zawierały aktualne informacje o dłużnikach (np. o prezesach i członkach zarządów w spółkach prawa handlowego).
ILE TO KOSZTUJE

do 10 tys.-2% przedmiotu sporu
od 10 tys. do 50001-200 zł+1,175%nadwyzki ponad 10 tys. zł
od 50001 do 100 tys.-900 zł + 1,5% nadwyzki ponad 50 tys. zł

powyzej 100 tys.- 1600 + 1,25% nadwyżki ponad 100 tys./nie mniej jednak niż 100 tys/

Na przykład przy sprawie o wartości 30 tys.opłata wyniesie 200 zł + 1,75 % x 20000 = 550 zł

Finansowo postępowanie nakazowe może okazać się dla przedsiębiorcy wnoszącego pozew o wiele korzystniejsze niż postępowanie zwykłe. Sąd nie pobierze od niego całego wpisu, tak jak w zwykłym postępowaniu, a tylko jedną czwartą (§ 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych, DzU z 1996 r. nr 154, poz. 753 ze zm.).

Procedura nakazowa - inaczej niż postępowanie upominawcze - raczej zniechęca dłużników do przeciągania sprawy. Wynika to stąd, że samo wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty kosztuje i to sporo. Pozwany musi od razu zapłacić 75 proc. wpisu, liczonego od wartości sporu (nie mniej niż 15 zł), który - w razie przegranej - przepada (w sprawach, w których nakaz wydano przeciw kilku osobom, które następnie zgłaszają zarzuty wspólnie w jednym piśmie, pobierana jest jedna opłata).

Dzięki tak odstraszającej wysokości wpisowego od zarzutów rosną szanse powoda na szybkie odzyskanie należności. Oczywiście pod warunkiem że nakaz został wydany przez sąd w rozsądnym terminie.

Gra na zwłokę w upominaniu


Nieco słabsza jest natomiast pozycja przedsiębiorcy, który wnosi pozew w postępowaniu upominawczym. Za samo jego złożenie zapłaci on - tak jak w postępowaniu nakazowym - tylko jedną czwartą wpisu. Jednak sprzeciw dłużnika od nakazu zapłaty już nic nie kosztuje, co zachęca do gry na zwłokę. Co więcej, w przypadku prawidłowego wniesienia sprzeciwu sąd ściągnie pozostałe trzy czwarte wpisu nie od pozwanego, lecz od powoda. Tym samym, jeśli dłużnik skutecznie zgłosi sprzeciw od nakazu i sąd go uzna, przedsiębiorca nie tylko straci możliwość szybkiego rozpatrzenia sprawy, ale jeszcze dodatkowo za nią zapłaci.

Komornik też kosztuje

Pamiętać trzeba również o ewentualnych kosztach komornika. Z wyegzekwowanego świadczenia pieniężnego - a o takie przy nakazach zapłaty chodzi - komornik pobiera 15 proc., a za zabezpieczenie roszczenia 5 proc. jego wartości. Dla przedsiębiorców ważne jest to, że ta ostatnia opłata zmniejszy wartość należnego komornikowi wynagrodzenia, jeżeli przedmiot zabezpieczenia posłuży następnie do egzekucji. Przedsiębiorcy powinni też pamiętać, że dłużnik powinien zwrócić przedsiębiorcy koszty niezbędne do przeprowadzenia egzekucji (art. 770 k.p.c.).
PAWEŁ WRZEŚNIEWSKI Źródło:Rzeczpospolita 13.05.2003

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się
INDIE 2015


Nasza nowa strona


Kodeks pracy


OKRESOWY Dla SŁUŻBY BHP, SZKOLENIE SIP


Kategorie


POZWOLENIA ZINTEGROWANE-HANDEL CO2


Głosowanie

Czy Państwowa Inspekcja Pracy spełnia swoją rolę

[ Wyniki | Ankiety ]

Głosów: 330
Komentarzy: 1


Polecamy ebooki



BHP EKSPERT Sp.z o.o.

NIP 678-315-47-15 KRS 0000558141 bhpekspert@gmail.com
tel.kom.(0)501-700-846
Tworzenie strony: 0,256670951843 sekund.