Prawo pracownika do powstrzymania się od wykonywania pracy [1]

Autor : prawo24 Dodano: 16-07-2003 - 06:15
Praca [2]
Zatrudnienie w warunkach nieodpowiadających przepisom bhp.<br +> Kiedy pracownik może odmówić pracy?

Powstrzymanie się pracownika od wykonywania pracy w warunkach nieodpowiadających przepisom bhp nie stanowi naruszenia obowiązku świadczenia pracy tylko wtedy, gdy pracownik zawiadomił o tym niezwłocznie przełożonego – wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2000 r., I PKN 619/99 (OSNP z 2001 r. nr. 20, poz. 610).

Przepisy określające prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zawierają postanowienia zezwalające pracownikowi, w określonych sytuacjach, powstrzymać się od wykonywania zleconej mu pracy. Kwestie te reguluje art. 210 kodeksu pracy, zgodnie z którym, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, może on powstrzymać się od jej wykonywania, o czym musi jednak niezwłocznie powiadomić przełożonego.

Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, to pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, o czym również jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić przełożonego.
Przykład

Pracownik ma wykonywać prace na wysokości. Przed przystąpieniem do pracy przełożony przekazał mu linę, stanowiącą zabezpieczenie indywidualne. Tą liną miał się przywiązać do komina budynku. W tej sytuacji pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy, ponieważ pracodawca nie zapewnił mu odpowiednich środków ochrony indywidualnej chroniących przed upadkiem z wysokości. Takimi są uprząż, elementy łączące z umocowaniem, podzespół kotwiczny posiadający odpowiednie atesty itp., a nie zwykła lina.

W obu przypadkach pracownik za czas powstrzymania się od wykonywania pracy zachowuje prawo do wynagrodzenia. Powinno to być wynagrodzenie równe temu, które otrzymałby, gdyby pracę wykonywał (w przeciwieństwie do wynagrodzenia z art. 81 k.p., przysługującego w razie przestoju, które jest należne w ograniczonej wysokości). Do jego obliczania stosować należy rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.).

Jeżeli pracownik powstrzyma się od wykonywania pracy, gdy warunki tej pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia jego bądź osób trzecich, zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Pracownik ma również prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, do powstrzymania się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej, w sytuacji gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Rodzaje prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. (Dz.U. nr 62, poz. 287). Jako przykłady można podać prace przy obsłudze żurawi wieżowych i samojezdnych, prace na wiaduktach i mostach.

Tylko pracownicy zatrudnieni przy pracach wymienionych w tym rozporządzeniu mają prawo powstrzymania się od pracy na tej podstawie. Jednak w tej sytuacji pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, gdyż przyczyna niewykonywania pracy leży po jego stronie, nie zaś po stronie pracodawcy.

Przykład

Pracownik zatrudniony jako operator koparki stawił się do pracy pod wpływem alkoholu. Może on skutecznie powstrzymać się od wykonywania pracy (po uprzednim zawiadomieniu przełożonego) niezależnie od tego, czy sam wprawił się w stan odurzenia. Nie ma to związku z ewentualnymi konsekwencjami dyscyplinarnymi związanymi ze stawieniem się do pracy pod wpływem alkoholu.

Prawo do powstrzymania się od wykonywania pracy nie obejmuje pracowników, których obowiązkiem jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia (np. ratownicy górniczy, strażacy zakładowej straży pożarnej). Nie chodzi tutaj o pracowników wykonujących normalnie inne prace, którym pracodawca polecił uczestnictwo w akcji ratowniczej (do czego jest uprawniony).

Postanowienie to dotyczy pracowników, których zakres obowiązków związany jest z tego typu czynnościami. Wynika to z faktu, iż pracownicy zawodowo wykonujący takie czynności podejmując pracę, godzą się na określone ryzyko ściśle związane z tą pracą.

Żródło:Gazeta Prawna 16.07.2003

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się [3]
Links
  [1] http://www.bhpekspert.pl/index.php?name=News&file=article&sid=684
  [2] http://www.bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=&topic=52
  [3] http://www.bhpekspert.pl/user.php