Odpady - CO ZROBIĆ Z ODPADAMI? [1]

Autor : prawo Dodano: 14-09-2003 - 07:43
Ochrona Środowiska [2]
Odpady powstające przy produkcji mogą stanowić dla przedsiębiorców poważne problemy. Przepisy obciążają posiadaczy odpadów do ich ewidencjonowania oraz właściwego składowania i magazynowania. Nieprzestrzeganie tych przepisów może doprowadzić do sankcji skierowanych przeciwko osobie odpowiedzialnej za zaniedbania.
Gospodarka odpadami powinna zmierzać do minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów, wzmożenia działań w kierunku selektywnej zbiórki odpadów oraz bezpiecznego ich wykorzystywania i składowania. Wskazuje to na konieczność kompleksowej gospodarki powstającymi odpadami.
Ewidencja odpadów
Przepisy ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zm.) obligują posiadacza odpadów do prowadzenia ewidencji jakościowej i ilościowej zgodnie z katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych.
Z powyższego obowiązku wyłączono jedynie osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady zgodnie z przepisami na własne potrzeby.
W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia kart ewidencji odpadów. Karty te powinny zawierać informacje dotyczące rodzaju posiadanych i przekazywanych odpadów (przykładowo: odpady medyczne, popioły, żużle, zużyte oleje, lampy fluorescencyjne, rozpuszczalniki itp.), jak też ilości tych odpadów. Wskazane jest precyzyjne określanie w nich rodzaju posiadanych odpadów.
Prowadzę prywatny gabinet stomatologiczny i zatrudniam 3 lekarzy dentystów. Czy prowadząc działalność gospodarczą w zakresie usług stomatologicznych mam obowiązek prowadzenia kart ewidencji odpadów?
Do prowadzenia kart ewidencji odpadów przepisy zobowiązują wszystkich pracodawców, którzy je wytwarzają. Wobec tego odpady powstałe w związku ze świadczeniem usług stomatologicznych w prywatnych gabinetach powinny być również ewidencjonowane. Z uwagi na powstające w wyniku takiej działalności odpady niebezpieczne, jakimi są odpady medyczne, na prowadzącym gabinet stomatologiczny ciąży obowiązek właściwego postępowania z tymi odpadami. Odpadów medycznych nie można wyrzucać do pojemników z odpadami komunalnymi. Uchybienia w tym zakresie mogą skutkować odpowiedzialnością przed organami kontroli i nadzoru nad warunkami pracy. Prowadzący gabinet stomatologiczny powinien podpisać umowę na odbiór odpadów medycznych z jednostką uprawnioną – zajmującą się odbiorem i utylizacją odpadów niebezpiecznych. Umowy takie określają przewidywaną ilość odpadów wytwarzanych w określonym czasie, którą to ilość można oszacować na podstawie prowadzonych kart ewidencji wytwarzanych odpadów medycznych.
■ Pamiętaj! Ewidencję odpadów należy prowadzić na bieżąco.
Często zdarza się, iż posiadacze odpadów zakładają karty odpadów wypełniając wymóg ustawy, jednak nie zwracają uwagi na zamieszczanie w nich aktualnych wpisów dokonywanych na bieżąco. Taka ewidencja nie może być uznana za prowadzoną, bowiem została ona tylko zaprowadzona i niejednokrotnie dokonano w niej tylko pierwszego wpisu. Sytuacja taka może powodować kierowanie środków prawnych ze strony organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy w celu zapewnienia bieżącego ewidencjonowania odpadów. Może również rodzić sankcje związane z odpowiedzialnością za tę dziedzinę działalności. Zwykle powodem nieaktualizowania informacji w omawianych kartach ewidencji jest brak wyraźnego określenia osób odpowiedzialnych za ten obszar. W takim przypadku odpowiedzialność za uchybienia w tym zakresie przejmuje pracodawca.
Każdorazowa aktualizacja danych w ewidencji odpadów pozwala na stałe monitorowanie rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów i uniknięcia sytuacji niebezpiecznych związanych z brakiem szybkiej identyfikacji rodzaju źródła zagrożenia, jakim mogą być odpady.
Jak zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi można zobowiązać pracownika do odpowiedzialności za gospodarkę odpadami?
Zobowiązanie pracownika do zajmowania się sprawami związanymi z gospodarką odpadami może zostać ustalone w zakresie obowiązków pracownika. Aby zakres obowiązków zawierał postanowienia mogące powodować skutki prawne (odpowiedzialność za daną dziedzinę), pracownik powinien być z nim zapoznany i do celów dowodowych potwierdzić jego zapisy podpisem. Często pracownicy potwierdzają zapoznanie się z zakresami nałożonych na nich obowiązków bez wskazania daty dokonania tej czynności, co powoduje brak możliwości dokładnego ustalenia daty nałożenia obowiązków.
■ Pamiętaj! W przypadku gdy posiadacz odpadów prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, przepisy nakładają dodatkowe wymogi w zakresie prowadzenia ewidencji odpadów.
Ewidencja taka powinna oprócz danych ilościowo-jakościowych określać sposoby gospodarowania odpadami, dane o ich pochodzeniu oraz dane o miejscu przeznaczenia odpadów.
Ewidencja prowadzona przez posiadacza odpadów, prowadzącego działalność wyłącznie w zakresie transportu odpadów, powinna obejmować ponadto kartę przekazania odpadów.
Karta ta określa rodzaj i ilość odebranych odpadów, odbierającego, przekazującego oraz datę przekazania odpadów podlegających ewidencjonowaniu.
Ewidencję odpadów prowadzi się w postaci karty ewidencji odpadu, prowadzonej odrębnie dla każdego rodzaju odpadu oraz karty przekazania odpadu.
W dokumentach ewidencji odpadów wymagane jest podawanie imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania lub nazwy firmy oraz adresu siedziby posiadacza odpadów.
Prowadzimy zbiorcze zestawienia odpadów, w których zamieszczamy dane dotyczące każdego rodzaju odpadów wytwarzanych przez nasz zakład. Czy mamy również obowiązek prowadzenia kart ewidencji odpadów?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami posiadacz odpadów powinien niezależnie dla każdego rodzaju odpadu prowadzić odrębną kartę ewidencji odpadu. Nie są zwolnieni z tego obowiązku prowadzący zbiorcze zestawienia.
Posiadamy faktury potwierdzające odbiór od naszej firmy odpadów, m. in. zużytych rozpuszczalników i przepracowanych olejów. Terminowo regulujemy należności wynikające z powyższych faktur. Czy możemy uznać je za wystarczające dokumenty przekazania odpadów?
Faktury potwierdzające odbiór odpadów przez firmę zewnętrzną są oczywiście dokumentem potwierdzającym przekazanie odpadów, a zarazem wypełnienie obowiązku nałożonego przepisami. Na ich podstawie można ustalić nazwę firmy odbierającej odpady. To z kolei umożliwia ustalenie, czy dana firma posiada uprawnienia w tym zakresie. Faktury jednak nie mogą zastępować kart przekazania odpadów wypełnianych każdorazowo przy odbiorze odpadów przez firmę zewnętrzną.
Posiadacz odpadów ma obowiązek przechowywania dokumentów sporządzonych na potrzeby ewidencji odpadów przez okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty.
W takim okresie organy nadzoru i kontroli nad warunkami pracy mogą żądać od pracodawcy przedstawienia powyższych dokumentów w celu sprawdzenia prawidłowości prowadzonych działań związanych z gospodarką odpadami.
W tym roku powierzono mi w zakładzie zajmowanie się gospodarką odpadami. Nie mogę jednak skompletować dokumentacji związanej z tą dziedziną z lat poprzednich. Czy jestem za to odpowiedzialny?
Odpowiedzialność pracownika rozpoczyna się z chwilą objęcia danych obowiązków i podobnie jak prawo – nie działa wstecz. Za okres poprzedzający zajmowanie się gospodarką odpadami przez Pana odpowiada osoba, która pełniła tę rolę wcześniej. Dla ułatwienia działalności należy dopilnować przekazania dokumentów nadzorowanych przez poprzednika kolejnemu pracownikowi, a jeżeli nie został on jeszcze wyznaczony – pracodawcy lub osobie upoważnionej. Do celów dowodowych najlepiej dokonać przekazania dokumentów na piśmie. Takie działania pozwalają na uniknięcie chaosu w dokumentacji i ewentualnych uchybień w ciążących obowiązkach i rozpoczętych przez poprzednika działaniach.
■ Pamiętaj! Posiadacz odpadów, prowadzący ewidencję odpadów, jest obowiązany ponadto sporządzać zbiorcze zestawienie rodzaju i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów na obowiązującym formularzu.
Zestawienie to powinno zawierać imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub nazwę firmy oraz adres siedziby posiadacza odpadów.
Spalanie, składowanie i magazynowanie odpadów
Artykuł 44 ustawy o odpadach określa, iż termiczne przekształcanie odpadów może być prowadzone w spalarniach odpadów niebezpiecznych, spalarniach odpadów komunalnych oraz spalarniach odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne.
Składowanie odpadów musi odbywać się w specjalnie przygotowanych składowiskach.
Wyróżnia się następujące typy składowisk odpadów: składowisko odpadów niebezpiecznych, składowisko odpadów obojętnych, składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.
Przepisy ustawy o odpadach wymagają uzyskania:
• pozwolenia na budowę składowiska,
• pozwolenia na użytkowanie składowiska.
Problemem w tym zakresie są użytkowane składowiska odpadów, które nie uzyskały wcześniej takich pozwoleń, wobec powyższego nie są one obecnie składowiskami działającymi zgodnie z obowiązującym stanem prawnym i powinny uzupełniać powyższe braki.
Pozwolenie na użytkowanie składowiska odpadów może być wydane po zatwierdzeniu przez starostę lub wojewodę w drodze decyzji instrukcji eksploatacji składowiska.
Odpady przed umieszczeniem na składowisku odpadów powinny być poddane procesowi przekształcenia fizycznego, chemicznego lub biologicznego oraz segregacji w celu ograniczenia zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub dla środowiska, lub też ograniczenia ilości, lub objętości składowanych odpadów. Nie dotyczy to odpadów obojętnych.
Przepis art. 57 ustawy o odpadach wskazuje, iż na składowisku odpadów niebezpiecznych nie mogą być składowane odpady inne niż niebezpieczne.
Dopuszcza się składowanie stałych odpadów niebezpiecznych na wydzielonych częściach składowisk odpadów innych niż niebezpieczne, jeżeli odcieki z tych odpadów spełniają przewidziane dopuszczalne kryteria. Odstępstwo to nie dotyczy składowisk odpadów obojętnych.
Na składowanie odpadów niebezpiecznych na wydzielonych częściach innych składowisk wytwórca odpadów niebezpiecznych jest obowiązany uzyskać zezwolenie starosty wydawane w drodze decyzji.
■ Pamiętaj! Przepisy ustawy o odpadach określają jednoznacznie, iż na składowiskach odpadów obojętnych mogą być składowane tylko odpady obojętne.
W myśl przepisów ustawy o odpadach, odpady powinny być składowane w sposób selektywny. Dopuszcza się składowanie w sposób nieselektywny, jeżeli w wyniku takiego składowania nie nastąpi zwiększenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko.
Magazynowanie może odbywać się na terenie, do którego posiadacz odpadów ma tytuł prawny. Wyznaczenie miejsca magazynowania odpadów nie wymaga zastosowania trybu przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym.
Przepisy dopuszczają możliwość magazynowania odpadów w przypadku odpadów przeznaczonych do odzysku lub unieszkodliwiania. Taka możliwość istnieje, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat.
Odpady mogą być składowane jedynie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów. Składowanie nie może być jednak dłuższe niż okres 1 roku.
Należy zaznaczyć, iż okres magazynowania odpadów liczy się łącznie dla wszystkich kolejnych posiadaczy danych odpadów.
Materiały niebezpieczne należy magazynować lub przechowywać w opakowaniach i miejscach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych informacjami o rodzaju odpadów. Wymóg powyższy dotyczy również odpadów niebezpiecznych.
W pomieszczeniach naszego zakładu do oświetlania wykorzystuje się świetlówki. Czy zużyte świetlówki musimy przechowywać odrębnie?
Zużyte świetlówki powinny być przechowywane w przeznaczonym do tego celu zamkniętym pojemniku. Często takie pojemniki dostarczane są przez firmę odbierającą zużyte świetlówki. Miejsce składowania zużytych świetlówek powinno być oznakowane informacją o rodzaju przechowywanego odpadu. Przechowywanie zużytych świetlówek jest dopuszczalne tylko do momentu zgromadzenia ilości podlegającej odbiorowi. Wytwórca tego rodzaju odpadu jest zobowiązany zawrzeć umowę na odbiór zużytych świetlówek z jednostką uprawnioną.
W zależności od zakresu prowadzonej działalności związanej z gospodarką odpadami inne dokumenty precyzują sposób i miejsce magazynowania odpadów. Występują one w pozwoleniu zintegrowanym, o którym mowa w przepisach o ochronie środowiska; pozwoleniu na wytwarzanie odpadów; decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi; informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami; zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów; zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów.
Artykuł opublikowany w: Praktyczny Poradnik Kadrowy 6/2003

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się [3]
Links
  [1] http://www.bhpekspert.pl/index.php?name=News&file=article&sid=721
  [2] http://www.bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=&topic=77
  [3] http://www.bhpekspert.pl/user.php