To, co najważniejsze
UMOWA O PRACĘ. Będzie określać nie tylko rodzaj, warunki, miejsce wykonywania, termin rozpoczęcia pracy i wynagrodzenie, ale też poszczególne składniki pensji oraz wymiar czasu pracy. Ma być zawarta na piśmie.
W przeciwnym razie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy szef musi potwierdzić na piśmie ustalenia co do rodzaju i warunków umowy. Następnie w ciągu siedmiu dni od jej zawarcia powinien poinformować pracownika o: dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłaty pensji, urlopie wypoczynkowym, długości wypowiedzenia, a gdy nie musi tworzyć regulaminu pracy - dodatkowo o paru kwestiach. Nowości dotyczą umów o pracę podpisanych od 1 stycznia 2004 r. Do zawartych przed tą datą stosuje się dotychczasowe zasady.
CZAS PRACY. W zasadzie na nowo sformułowano przepisy o czasie pracy. Niektóre regulacje zmodyfikowano, ale też wprowadzono pewne nowości. Przede wszystkim zrezygnowano z dobowego limitu czterech nadgodzin. W zamian ustalono, że zatrudniony nie powinien pracować dłużej niż 48 godzin na tydzień. Zagwarantowano także pracownikom co najmniej 11-godzinny nieprzerwany odpoczynek na dobę oraz 35-godzinny na tydzień. Pracujący w nocy, wykonujący jednocześnie prace szczególnie niebezpieczne czy związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, nie mogą pracować ponad 8 godzin na dobę. Określono także technikę obliczania nominalnego czasu pracy na podstawie normy średniotygodniowej, a przy ruchu ciągłym - normy dobowej. Dotychczas nie była ona uregulowana, co w praktyce mogło prowadzić do błędnych wyliczeń.
WYNAGRODZENIE CHOROBOWE. Od 1 stycznia 2004 r. pierwszy dzień krótkiego zwolnienia lekarskiego, trwającego do sześciu dni - w ramach 33 dni absencji chorobowej pracownika w roku, którą finansuje zakład pracy - staje się odpłatny.
URLOPY WYPOCZYNKOWE. Pierwszy urlop w życiu ma przysługiwać już z upływem miesiąca pracy, a nie sześciu miesięcy. Zrezygnowano z trzech progów wymiarów urlopowych na rzecz dwóch. I tak, zatrudnionym krócej niż 10 lat należy się 20 dni urlopu, a co najmniej 10 lat - 26 dni. Do stażu pracy, od którego zależy prawo i wysokość urlopu, będzie się wliczało zatrudnienie niezakończone, ale tylko w części przypadającej przed rozpoczęciem kolejnej umowy. Dotychczas uwzględniało się jedynie okresy pracy zakończonej. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracodawca musi wypłacić tylko w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Ponadto nie trzeba go lub wynagrodzenia za urlop w ogóle uiszczać, jeżeli odrębne przepisy nakazują pracodawcy objąć pracownika ubezpieczeniem gwarantującym świadczenie pieniężne za czas urlopu. Gdyby zaś owo świadczenie okazało się niższe od kodeksowego ekwiwalentu lub wynagrodzenia, w grę wchodzi jedynie wyrównanie różnicy.
URLOP WYCHOWAWCZY. Od 1 stycznia 2004 r. warunkiem uzyskania dodatkowego urlopu wychowawczego będzie przedstawienie pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności dziecka w wieku do lat 16, a w wieku od 16 do 18 lat - orzeczenia o stopniu jego niepełnosprawności, określającego, że z powodu swojej niepełnosprawności wymaga ono osobistej opieki pracownika. O niepełnosprawności orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności jako pierwsza instancja oraz wojewódzkie zespoły - jako druga. A zatem - jeżeli wniosek o dodatkowy urlop wychowawczy zostanie zgłoszony od tej daty - dokumentem wymaganym do uzyskania wskazanego urlopu będą orzeczenia o niepełnosprawności (a nie zwykłe zaświadczenie lekarskie).
W ZASTĘPSTWIE I NA CZAS OKREŚLONY. Pozwolono na rozwiązywanie umowy w zastępstwie pracownika nieobecnego z usprawiedliwionych przyczyn (np. chorego) za trzydniowym wypowiedzeniem, liczonym w dniach roboczych. Dotychczas jej wypowiadanie było możliwe pod dwoma warunkami: że umowa trwała dłużej niż sześć miesięcy i że przewidywała klauzulę dopuszczającą wymówienie.
Natomiast od dnia uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej powraca zasada, że trzecia kolejna umowa na czas określony zawarta z jedną osobą staje się bezterminowa. Nie zawsze jednak, ale tylko wtedy, gdy między zakończeniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy na czas określony nie minął miesiąc. Wprowadzono także zakaz aneksowania takich umów.
Renata Majewska
Tekst Źródłowy: VADEMECUM RZECZPOSPOLITEJ Nr 88 22.12.2003
Komentarze