W aktualnym stanie prawnym limit dobowy pracy w godzinach nadliczbowych będzie pośrednio wyznaczony par. 1 art. 132 k.p., który nakłada na pracodawcę obowiązek zagwarantowania pracownikowi w każdej dobie co najmniej 11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku. W kodeksie pracy nie ma już limitu dobowego pracy w godzinach nadliczbowych.
Limit dobowy (4 godziny na dobę) obowiązujący od momentu kodyfikacji prawa pracy, tj. od 1 stycznia 1975 r., przeszedł do histori i jest nieaktualny.
Kodeks pracy ustanawia w sposób bezpośredni wyłącznie jeden limit godzin nadliczbowych, tj. limit roczny.
Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy nadal nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.
W aktualnym stanie prawnym limit dobowy pracy w godzinach nadliczbowych będzie pośrednio wyznaczony par. 1 art. 132 k.p., który nakłada na pracodawcę obowiązek zagwarantowania pracownikowi w każdej dobie co najmniej 11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku.
Wymaga to przede wszystkim od pracodawców nowego spojrzenia na pracę w godzinach nadliczbowych, pamiętając o nowej ustawowej definicji tej pracy.
Przykład 1.
Obowiązująca pracownika norma czasu pracy jest sztywna i wynosi 8 godzin od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00–16.00. W tym stanie faktycznym pracodawca może wydać uprawnione polecenie pracy w godzinach nadliczbowych (np. w środę) w wymiarze 5 godzin, bowiem pracownik ma zagwarantowane 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (8 godzin podstawowa norma czasu + 5 godzin pracy ponadwymiarowej + 11 godzin dobowego odpoczynku = 24 godziny).
Stąd też pracownik np. w środę będzie pracował 13 godzin (czyli w godzinach 8.00–21.00) i po jedenastogodzinnym odpoczynku dobowym w czwartek rozpocznie pracę o godzinie 8.00.
Reasumując można stwierdzić, iż dopuszczalna jest praca w godzinach nadliczbowych w systemie równoważnych norm czasu pracy, co pod rządami poprzednich przepisów było niemożliwe.
W tym miejscu dodać należy, iż art. 131 k.p. określa, iż tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Przepis ten w sposób pośredni określa inny – tygodniowy limit pracy w godzinach nadliczbowych.
Przykład 2.
Zgodnie z art. 135 par. 1 pracownika obowiązuje system równoważnego czasu pracy (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin), a równoważenie przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy następuje poprzez udzielenie dni wolnych.
Wobec tego, jeśli harmonogram pracy takiego pracownika w przyjętym okresie rozliczeniowym (np. miesięcznym) opiera się na świadczeniu pracy przez 12 godzin na dobę i udzieleniu dni wolnych jako rekompensaty za przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, to jeśli np. w styczniu 2004 r. w dniach 12 i 13 stycznia (poniedziałek i wtorek), pracownik ma zaplanowane w harmonogramie pracy świadczenie pracy po 12 godzin na dobę w godzinach 7.00–19.00, to wówczas mamy następującą sytuację:
• pracodawca 12 stycznia może zlecić pracę w godzinach nadliczbowych w wymiarze 1 godziny (12 godzin przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy + 1 godzina pracy ponadwymiarowej)
• pracownik 13 stycznia może rozpocząć pracę o godzinie 7.00, bowiem 12 stycznia pracował 13 godzin w godzinach od 7.00 do 20.00 i w 24 kolejnych poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczął pracę, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy ma 11 godzin odpoczynku dobowego (12 godzin przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy + 1 godzina pracy ponadwymiarowej + 11 godzin odpoczynku dobowego = 24 godziny).
Źródło:Gazeta prawna
Komentarze