Ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę dotyczy również pracowników nieobecnych w pracy z usprawiedliwionych powodów, np.: urlop wypoczynkowy, zwolnienie lekarskie itp. W przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy ochrona ta ulega poważnemu ograniczeniu. Art. 40 k.p. Przepisu art. 39 nie stosuje się w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu zaliczenia do I lub II grupy inwalidów. Mam ukończone 59 lat i 19 lat pracy zawodowej. W wyniku
ostatnio przebytej choroby zostałam uznana za całkowicie niezdolną do pracy i z tego tytułu przyznano mi rentę. Pracodawca wypowiedział mi umowę o pracę. Czy postąpił prawidłowo? Pracodawca wypowiadając Pani umowę o pracę nie naruszył obowiązującego w tym zakresie prawa pracy, a mianowicie art. 39 Kodeksu pracy. Przepis ten pozwala na rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, której stosunek pracy podlega szczególnej ochronie. Ponieważ została Pani uznana za całkowicie niezdolną do pracy (II grupa) i przyznano prawo do renty, to ochrona wynikająca z art. 39 k.p. wygasła i pracodawca mógł wypowiedzieć umowę o pracę. Art. 41 k.p. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Po urlopie macierzyńskim korzystam z urlopu wypoczynkowego za 2000 r. w wymiarze 20 dni i za 2001 r. w wymiarze 26 dni roboczych. W tym czasie otrzymałam z zakładu pracy pismo wypowiadające mi umowę o pracę zawartą na czas nie określony. Jako przyczynę podano zmiany organizacyjne. Czy takie działania pracodawcy są zgodnie z Kodeksem pracy? Przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw wprowadzają szczególną ochronę stosunku pracy niektórych pracowników. Ochrona ta wyraża się zakazem wypowiadania pracownikowi umowy o pracę w tzw. okresie ochronnym. Pracownikowi, który przebywa na urlopie wypoczynkowym, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, artykuł 41 k.p. ustanawia szczególną ochronę jego stosunku pracy przed wypowiedzeniem.
Dotyczy to każdego rodzaju umowy o pracę w okresie usprawiedliwionej nieobecności, która może obejmować: •okres urlopu wypoczynkowego, bezpłatnego, szkoleniowego itp., •niezdolność do pracy spowodowana chorobą, •odosobnienie pracownika spowodowane chorobą zakaźną, •sprawowanie przez pracownika opieki nad dzieckiem, •korzystanie przez pracownika z okolicznościowego zwolnienia od pracy, •pobyt w areszcie tymczasowym przez okres nie przekraczający 3 miesiące. Dlatego pracodawca wypowiadając Pani umowę o pracę w okresie urlopu wypoczynkowego naruszył przepisy o zakazie rozwiązywania umów o pracę w okresie ochronnym. W dniu 26 listopada 2001 r. przyszedłem do pracy, podpisałem listę i poszedłem do lekarza, który stwierdził że jestem chory i dał mi 9 dni zwolnienia lekarskiego. Po powrocie do pracy na swoim biurku znalazłem pismo, w którym wypowiadano mi stosu- nek pracy. Chciałbym się dowiedzieć, czy to wypowiedzenie jest skuteczne? Ochrona stosunku pracy pracownika w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy wynika z art. 41 k.p. Nie oznacza to jednak, że pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę w tym okresie. Takie działanie może być podjęte w przedstawionym stanie faktycznym. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 11 marca 1993 r. sygn. akt I PZP 68/92 orzekając, że wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi, który świadczył pracę, a następnie wykazał, że w dniu wypowiedzenia był niezdolny do pracy z powodu choroby, nie narusza art. 41 k.p. W uzasadnieniu do uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że w pojęciu „nieobecność w pracy” mieści się „niezdolność do pracy”, sama jednak „niezdolność do pracy” nie jest wystarczająca do zastosowania ochrony stosunku pracy z mocy art. 41 k.p. O zakazie wypowiedzenia nie decyduje sama tylko niezdolność pracownika do pracy spowodowana jego chorobą, ale przede wszystkim musi być spełniona druga przesłanka, którą jest nieobecność pracownika w pracy. Wypowiedzenie umowy o pracę dokonane w czasie obecności pracownika w pracy jest skuteczne i nie może być podważone przez ochronę stosunku pracy wynikającą z art. 41 k.p., gdyż o bezskuteczności takiego wypowiedzenia decyduje wyłącznie nieobecność pracownika w pracy. Brak jest uzasadnienia dla zastąpienia wymagania nieobecności w pracy przesłanką choroby pracownika powodującą niezdolność do pracy. Przez obecność w pracy należy rozumieć stawienie się pracownika do pracy i świadczenie pracy, czyli wykonywanie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub gotowość do jej wykonywania. Natomiast w rozumieniu art. 41 k.p. obecność pracownika w zakładzie pracy bez wykonywania pracy, np.: przyjście pracownika w celu złożenia świadectwa lekarskiego, w celu pójścia do lekarza zakładowego ze względu na zły stan zdrowia, a także przerwanie świadczenia pracy z powodu choroby nie jest „obecnością w pracy”. Chodzi tu o rzeczywiste zaprzestanie wykonywania pracy.
Moment przerwania pracy z powodu wystąpienia objawów chorobowych, które uniemożliwiły dalsze świadczenie pracy, stanowi początek nieobecności pracownika w pracy w rozumieniu art. 41 k.p. Jeżeli mimo otrzymanego zwolnienia lekarskiego pracownik nadal wykonuje pracę, czas pozostawania w pracy nie może być rozumiany jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy chroniona art. 41 k.p. Okres ochronny przewidywany w art. 41 k.p. rozpoczyna się zatem z chwilą powstania przesłanki zakazu wypowiedzenia, tj. nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby czyniącej go niezdolnym do pracy lub zaprzestania świadczenia pracy z tej samej przyczyny. Art. 411 k.p. § 1. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41 ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. § 2. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Przebywam na urlopie macierzyńskim. Od 1 września 2001 r. Pod koniec listopada otrzymałam wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji pracodawcy. Czy w tym okresie pracodawca mógł mi wypowiedzieć stosunek pracy i co dalej z moim urlopem? Zgodnie z art. 411 § 1 k.p. w przypadku ogłoszenia likwidacji lub upadłości pracodawcy zostaje wyłączona szczególna ochrona stosunku pracy wynikająca z art. 39 i 41 k.p. oraz z przepisów szczególnych. Dotyczy to zarówno zakazu wypowiadania umów o pracę, jak też uzyskania uprzedniej zgody na wypowiedzenie. Pracodawca mógł wypowiedzieć Pani umowę o pracę w okresie urlopu macierzyńskiego, jeżeli została ogłoszona jego likwidacja. Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W tym przypadku zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego, która przypada po porodzie.