Lwów: 83 ofiary najtragiczniejszego wypadku w historii pokazów lotniczych Tomasz Grabiński, Lwów, reuters, ap, slow, grab, lwów (28-07-02 20:24) 83 ofiary śmiertelne, blisko 200 rannych - to bilans tragedii, która wydarzyła się w sobotę na lotnisku wojskowym pod Lwowem. To najtragiczniejszy wypadek na pokazie lotniczym w historii. 45 ciał do tej pory nie udało się zidentyfikować Ludzie z całego miasta ciągnęli tłumnie na bezpłatny pokaz lotniczy. To jedna z niewielu atrakcji dla błąkającej się latem po mieście znudzonej młodzieży. W południe zaczęły się akrobacje. Po kilkudziesięciu minutach, o 12.52, potężny myśliwiec Su-27 podczas ewolucji zaczął nienaturalnie zbliżać się do ziemi. W końcu zahaczył o nią skrzydłem, jeszcze raz podskoczył (wtedy katapultowali się piloci), wreszcie - wjechał w tłum i eksplodował. - Tych, co nie zdążyli paść na ziemię, samolot kosił jak trawę - mówił potem jeden z ocalałych.
- Znalazłam swoją koleżankę w trawie: głowa przekręcona do tyłu, w zakrwawionych włosach fragment samolotu. Ona nie mówiła, chrypiała - to inna relacja świadka, wcale nie najbardziej makabryczna. - Nigdy nie czułem takiego gorąca - mówi Andriej, który stał 200 m od miejsca katastrofy. - Wybuchła panika, ludzie gubili swoich najbliższych, później często poznawali ich tylko po szczątkach ubrań... Na zdjęciach z wypadku widać płytę lotniska pokrytą plamami krwi. Na razie nie wiadomo, co było przyczyną wypadku. Za najbardziej prawdopodobną uważa się brawurę pilotów, ale niewykluczone, że w samolocie nastąpiła awaria. Jest pewne, że tłum widzów nie był wystarczająco oddalony od miejsca akrobacji, o co dba się już od dawna na pokazach na Zachodzie i w Polsce. Podmuch uderzenia samolotu o ziemię był potężny. Andrij, który był na lotnisku z pięcioletnim synkiem, opowiada: - Gdy myśliwiec zaczął spadać, chwyciłem Pawlika w ramiona i pobiegłem. Po kilku krokach upadłem, zasłaniając syna, ale podmuch porwał nas i rozdzielił Dla 13-letniego Rostika po uderzeniu samolotu wszystko działo się "jak na zwolnionym tempie". - Leciałem w powietrzu, wszystko wirowało wokół mnie - opowiadał w szpitalu. Po uderzeniu setki ludzi biegały w szoku po płycie lotniska. Szukali bliskich, z którymi zostali rozdzieleni.
Pod kostnicą Według szefa ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa i Obrony Jewhena Marczuka, który prowadzi dochodzenie, wśród 83 zabitych jest 19 dzieci. W sobotę wieczorem i w niedzielę przed kostnicą miejską zrozpaczone rodziny czekały na identyfikację zwłok. Ciała są zmasakrowane i spalone. Ludzie mieli na sobie tylko lekkie ubranie, często byli bez dokumentów. Krewni są wzywani na identyfikację pojedynczo. W tłumie niektórzy płakali, inni tkwili w osłupiałym milczeniu. - Moja jedyna córka, jej mąż i dwie córeczki są tam w środku - płakała przed kostnicą Swietłana Atamaniuk. - Nie wpuszczają mnie, nie ruszę się stąd do rana. Ludzie poszukujący w panice bliskich byli odsyłani od szpitala do szpitala. - Żenia poszła na pokaz z trzema koleżankami. One wróciły, Żenia nie - rozpaczał ojciec 15-letniej dziewczyny. - Byłem w kostnicy i we wszystkich szpitalach. Nie ma jej ani wśród zabitych, ani rannych. Do późnego wieczora w sobotę lwowianie oddawali krew potrzebującym. Pomoc zaoferowali też Polacy - m.in. władze sąsiadującego z Lwowem województwa podkarpackiego. Kto zawinił Najczęściej podawane są dwie przyczyny wypadku - błąd, a raczej brawura pilotów oraz awaria sprzętu. Szef sił lotniczych Ukrainy gen. Wadim Greczaninow dodaje też, że na ziemi nie stworzono odpowiednich warunków bezpieczeństwa: - Piloci nie mieli miejsca do manewrów w wypadku jakichś nadzwyczajnych okoliczności. Oficjalne wyniki śledztwa będą znane dopiero, kiedy zakończy prace specjalna komisja, na czele której stanął Jewhen Marczuk, przewodniczący Rady Bezpieczeństwa. Udało się odnaleźć czarną skrzynkę samolotu. Większość obserwatorów skłania się ku pierwszej wersji: piloci chcieli na oczach widzów zaprezentować swoje niecodzienne umiejętności. Obaj byli bardzo doświadczeni, obaj w stopniu pułkownika. Dowódca wylatał w powietrzu ponad 2 tys. godzin, drugi pilot niewiele mniej. Za wczorajszą tragedię zapłacił dymisją szef ukraińskiego lotnictwa oraz minister obrony. Gdy samolot zaczął płonąć, katapulty natychmiast wyrzuciły pilotów z miejsca zagrożenia. - Zrobiliśmy wszystko co w naszej mocy - mówili Wołodimir Toponar i Jurij Jegorow prezydentowi Kuczmie, który odwiedził lotników w szpitalu.
Aresztowania i dymisje W niedzielę przeciw obu pilotom rozpoczęto jednak śledztwo. Tego dnia prokuratura poinformowała też o aresztowaniu dowódcy ukraińskich wojsk lotniczych Wołodymyra Strelnykowa i dowódcy 14. korpusu lotnictwa Serhija Onyszczenki, których zaraz po katastrofie wyrzucił ze stanowisk prezydent Leonid Kuczma. Obaj generałowie byli obecni podczas pokazu. "Są podejrzani o niedbalstwo zawodowe z poważnymi skutkami" - głosi komunikat prokuratury. Prezydent zwolnił też w niedzielę ze stanowiska szefa sztabu generalnego armii Petro Szuliaka. Minister obrony Wołodymyr Szkidczenko rezygnację złożył sam. Wypadek wstrząsnął Ukrainą. Urlop na Krymie przerwał w sobotę prezydent Leonid Kuczma. - I co on nam może pomóc? - pyta pani Maria, lwowianka. Prezydent ogłosił poniedziałek dniem żałoby narodowej i wstrzymał do odwołania organizację jakichkolwiek podobnych imprez. Lwów od soboty jest w żałobie ogłoszonej przez burmistrza Liubomira Buniaka. Odwołano wszelkie imprezy muzyczne i rozrywkowe. Na pomoc ofiarom tragedii rząd przeznaczył 10 mln hrywien. Także w sobotę rozbił się w Zaporożu inny ukraiński samolot Su-25, zginął pilot. Z kolei wczoraj pod Moskwą runął na ziemię rosyjski Ił-86, zabijając co najmniej 14 osób.